~~~
“Ο Joss Whedon είναι αστείος.”
Πολλές φορές το έχω χρησιμοποιήσει αυτό περισσότερο ως ατάκα απόγνωσης όταν κάποιος μου ζητάει να του εξηγήσω γιατί μου αρέσει ο Whedon και, βασικά, δεν ξέρω από πού να ξεκινήσω. Μετά πιάνουμε όλα τα υπόλοιπα, αλλά αυτό το “είναι αστείος” πολλές φορές απλά πετιέται στην άκρη χωρίς να λαμβάνει την αναγνώριση που όντως του αξίζει. Θέλω να πω, ο άνθρωπος είναι ΠΟΛΥ αστείος. Αλλά και αστείος με έναν τρόπο που φτάνει πέρα από το “χαχα, να οι 5 πιο αστείες ατάκες”.
Δε μπορώ να το εξηγήσω καλά (ή έστω λίγο) γιατί δεν είμαι γλωσσολόγος και γενικότερα δεν ξέρω ιδιαίτερα πολλά πράγματα, βασικά σειρές βλέπω, αλλά: Ο τρόπος που γράφει ο Whedon δεν έμοιαζε με κανέναν άλλον. (Ψέμματα. Φυσικά και έμοιαζε. Αλλά ο Whedon το έκανε σχεδόν ξεχωριστό art form.) Έχουν actually γραφτεί βιβλία για την Slayer Slang ή το JossSpeak ή οτιδήποτε θες να το πεις, αλλά η μεγαλύτερη απόδειξη για τον ξεχωριστό χαρατήρα της γραφής του είναι η εξής απλή.
Όταν λέμε “αυτή η ατάκα είναι εντελώς Whedon”, ξέρουμε πολύ καλά τι εννοούμε. Πέρα από αναλύσεις και επιχειρήματα, απλά ξέρουμε.
Είναι περίεργο, γιατί ακριβώς επειδή έγραφε με έναν φρέσκο τρόπο, ο οποίος συμπεριλάμβανε συχνά ποπ αναφορές (αλλά όχι με την έννοια που τις χρησιμοποιεί πχ η Dreamworks ή ο Mark Millar ή το Family Guy), συνδέθηκε αρχικά πάρα πολύ με τη χρήση τους. Σε φάση ότι θα τραγούδαγαν Bonnie Tyler στο ‘Shrek 2’ και θα ήταν όλοι “χα, τέλεια αναφορά”, που προφανώς όχι, δεν είναι, και πολλοί θα νόμιζαν ότι αυτό έκανε ο Whedon.
 |
| Μην τον βλέπεις έτσι, μέχρι πριν λίγο έλυνε Sudoku. |
Φυσικά καμία σχέση, και ως κάποιου είδους απάντηση/πρόκληση στον εαυτό του προχώρησε και έφτιαξε το Firefly, στο οποίο εκ των πραγμάτων δεν έχεις περιθώριο να χρησιμοποιήσεις κανενός είδους ποπ αναφορά εκτός αν θες να κάνεις κάτι τελείως φτηνό ή γελοίο (ολσταράκια in space!), παρά στήνεις ένα νέο σύστημα αναφορών, όλο δικό σου. Πριν φτάσει πάντως σε τέτοια ακραία μέτρα, ο λόγος του Whedon πάντα δικό του σύστημα αναφορών είχε στην πραγματικότητα, απλά το 1997 ήταν ίσως παράξενο να βλέπεις στην τηλεόραση χαρακτήρες που μίλαγαν για τον Spiderman. (Δες ένα επεισόδιο Gossip Girl και δες ένα επεισόδιο Buffy και σύγκρινε τον λόγο του ενός με του άλλου. Το ένα πυροβολάει αναφορές, το άλλο χρησιμοποιεί ιδιώματα. Έχει διαφορά.)
(Παρένθεση στην παρένθεση: Όπως ακριβώς συμβαίνει και με το format του serialized storytelling που τελειοποίησε ο Whedon και ύστερα χρησιμοποιήθηκε εξίσου τέλεια στη συνέχεια από τον Steven Moffat, έτσι και τέλειο Buffy-speak πάλι ο Moffat έχει καταφέρει να το γράψει, με τα διάφορα “timey-wimey stuff” του.)
Γι’αυτό ακριβώς και η γλώσσα στο έργο του Whedon δεν γερνάει καθόλου, με έναν περίεργο τρόπο μοιάζει μονίμως, και ασαφώς, νεανική. Δείτε αυτό το διάλογο Buffy και Oz από την 4η σεζόν.
Oz: So, either you hit her, or you did your wacky mime routine for her.
Buffy: Well, I didn't do either, actually. But she deserves it, don't you think?
Oz: Nobody deserves a mime, Buffy.
Χωρίς απεγνωσμένη χρήση των γλωσσικών tropes που είναι hip και cool αυτό ακριβώς το δευτερόλεπτο, και δίχως 7 αναφορές ανά πρόταση αναλόγως του zeitgeist-όμετρου. Αυτός ο διάλογος θα μπορούσε να έχει γραφτεί το 1993 ή το 2000 ή το 2012 ή το 2018 και πάλι μοιάζει το ίδιο αστείος. Επίσης, δεν χρειάζεται κανένα απολύτως context για να είναι αστείος, θεωρώντας δεδομένο πως η ανθρωπότητα πάνω θα γνωρίζει τι είναι ο μίμος.
Άλλα χαρακτηριστικά του WhedonSpeak είναι η συμπύκνωση της γλωσσικής πληροφορίας δίχως να χάνεται κάτι από το νόημα (“Bored now!”), η περιφραστική χρήση λέξεων (“Being blown up isn't walking-around-and-drinking-with-your-buddies dead. It's little-pieces-being-swept-up-by-a-janitor dead, and I don't think you're ready for that.”), η τοποθέτησή τους ως μέρη του λόγου που δεν είναι αλλά να όμως που (“I hate being obvious. All fangy and grr.”), η επανάληψη -μέσω αντικατάστασης- ίδιας ή παρόμοιας φράσης ως μέσο έμφασης (“Streets paved with actual street!”, το οποίο λέει ο Fran Kranz στο ‘Cabin in the Woods’), η προαναφερθείσα τροποποίηση με τη χρήση καταλήξεων τύπου -y (“Go act baity!”) ή -age (“slayage”) ή -ish (“Apocalypse Now-ish”), οι παραληρηματικές φράσεις όπου κάποιος προσπαθεί να μιλήσει για έννοιες που το περιορισμένο λεξιλόγιο ή οι γνώσεις του δεν το επιτρέπουν (“Yeah, I'm also a person. You can't just define me by my Slayerness. That's... something-ism.”) και, ναι, οι ποπ αναφορές. (“Does anyone feel like we've been Keyser Sozed?”)
Όλα αυτά βέβαια απαιτούν πολύ συγκεκριμένο κωμικό timing και ένα περίεργο είδος delivery που πρέπει κατά κάποιο τρόπο να είναι και ταυτόχρονα να μην είναι aware για το ότι λέει κάτι αστείο. Και πάλι: Όχι αρκετές λέξεις. Αλλά για περισσότερη εξήγηση δες την ατυχώς διάσημη ατάκα του Whedon που παρέμεινε στο σενάριο του πρώτου “X-Men”: “Do you know what happens to a toad when it's struck by lightning? The same thing that happens to everything else.” Η παράδοση αυτής της ατάκας από τη Halle Berry είναι από τα χειρότερα πράγματα που έχω δει ποτέ μου στη μεγάλη οθόνη, απλά έψαχνες να βρεις την πόρτα για να φύγεις.
Ενώ αντιθέτως, υπάρχουν εκείνοι οι ηθοποιοί που κατέχουν τόσο άψογα το ρυθμό των αστείων του Whedon, που όχι μόνο επανέρχονται και συνεργάζονται μαζί του ξανά και ξανά, αλλά και φτάνουν σε ένα σημείο που νιώθεις πως οτιδήποτε λένε στην καριέρα τους, έχει γραφτεί ειδικά για αυτούς. (Ο Nathan Fillion είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα.)
Και τώρα, επειδή για να βγει το παραπάνω μάζεψα ένα κάρο παραδείγματα που δε χρησιμοποίησα αλλά έχω κάτσει εδώ και γελάω σα χαζός, ορίστε 22 ακόμα WhedonSpeak ατάκες. (“The hammer is my penis” not included.)
~~~
“One of these days you're gonna wake up in a coma.” ~Cordelia
“We have done the impossible and that makes us mighty.” ~Δημώδες
“I laugh in the face of danger. Then I hide until it goes away.” ~Xander
Mal: If anyone gets nosy, just… you know... shoot 'em.
Zoe: Shoot 'em?
Mal: Politely.
“Say no more. Evil's still afoot. And I'm almost out of that nancy-boy hair-gel I like so much. Quickly, to the Angel-mobile, away!” ~Spike
“Curse your sudden but inevitable betrayal!” ~Wash
“Oh, look at my wrist, I have to go.” ~Dr. Horrible
“Welcome to the Nancy tribe.” ~Giles
“Jayne, your mouth is talking. You might wanna look to that.” ~Mal
“We have a Hulk.” ~Tony Stark
Wolverine: Hey! It's me.
Cyclops: Prove it!
Wolverine: You're a dick.
“Can everybody just notice how much fire I'm not on?” ~Angel
“Always be yourself. Unless you suck.” ~Joss Whedon
“Yes... yes. This is a fertile land, and we will thrive. We will rule over all this land, and we will call it... This Land.” ~Wash
“Oh, great. If anyone attacks we can blink em' to death.” ~Woody
Buffy: What are you doing here, 5 words or less?
Spike: Out... for... a... walk. Bitch.
“I hate the homeless... ness problem that plagues our city.” ~Captain Hammer
Prof. Walsh: We thought you were a myth.
Buffy: Well you were myth-taken.
“Well, my time of not taking you seriously is coming to a middle.” ~Mal
“I bought Nero his very first fiddle.” ~Sweet
Angel: I helped save the world, you know.
Spike: Like I haven't.
Angel: Yeah, but I've done it a lot more.
Spike: Oh, please.
Angel: Closed the Hellmouth.
Spike: I've done that.
Angel: Yeah, but you wore a necklace. You know, I helped kill the Mayor, and uhm... Jasmine.
Spike: Do those really count as saving the world?
Angel: I stopped Acathla. That saved the world.
Spike: Buffy ran you through with a sword.
Angel: Yeah, but I made her do it. Signalled her with my eyes.
Spike: She killed you. I helped her. That one counts as mine.
“Stay crunchy, even in milk.” ~Joss Whedon
~~~
Επόμενο: Dr. Horrible's Sing-Along Blog
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου