Για 12 μέρες, από τις 15 Απριλίου και την κυκλοφορία του Cabin in the Woods μέχρι τις 26 Απριλίου και την κυκλοφορία των Avengers, το blog θα γιορτάζει τη διπλή εμφάνιση στις ελληνικές αίθουσες, του ανθρώπου χάρη στον οποίον υπάρχει. 12 μέρες, 12 κείμενα, με αφορμή κάποιο διαφορετικό έργο ή επεισόδιο ή χαρακτήρα που λατρεύω από την σύνολο του έργου του Joss Whedon. (Πιθανά spoilers για τα πάντα.)
Η Buffy έκανε πολλά πράγματα για τα οποία την θαυμάζω σαν σειρά, και σίγουρα θεμελίωσε τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά του Whedon. Όμως αυτό που στο μυαλό μου θα είναι πάντα ισοδύναμο αυτής της σειράς (εκτός από 2ο έτος σχολής και επιλογή πάντα των καθηγητών που έκαναν μάθημα μεσημέρι για να βλέπω Buffy το πρωί με τον καφέ) είναι ότι ακόμα και σήμερα παραμένει το απόλυτο υπόδειγμα του τι σημαίνει serialized storytelling. Το να κάνεις δηλαδή μια σειρά, να στήνεις την ιστορία και τους χαρακτήρες τόσο γύρω από εβδομαδιαίες ιστορίες, όσο και σύμφωνα με την αρχή και το τέλος των σεζόν.
Η τέχνη του επεισοδίου, ειδικά στην εποχή της καλωδιακής τηλεόρασης, τείνει δυστυχώς να εκλείψει, και πολλές σειρές όλο και περισσότερο θυμίζουν υπερμεγέθειες ταινίες κομμένες στα 10, στα 20, στα 60. Ο Whedon στη Buffy ουσιαστικά έφερε την επανάσταση στο format, πετυχαίνοντας την τέλεια ισορροπία στο πώς το κάθε τι που αφηγείσαι βγάζει νόημα ως επεισόδιο και ως μέρος μιας σεζόν, και στο πώς η σεζόν με τη σειρά της στέκεται μόνη αλλά και ως μέρος μιας ευρύτερης μυθολογίας.
(Το Firefly άφηνε να εννοηθεί πως θα ήταν ακόμα πιο πετυχημένο σε αυτό τον τομέα, αλλά ποτέ δε μπορέσαμε να μάθουμε. Μέχρι να έρθει ο Moffat και η 6η σεζόν του Doctor Who, ποτέ κανείς δεν είχε μπορέσει να αγγίξει την δομική τελειότητα των προχωρημένων σεζόν της Buffy.)
Ένα ακόμα πλεονέκτημα από αυτή την κυριαρχία επί της τεχνικής του episodic format, ήρθε όταν ο Whedon και οι σεναριογράφοι του άρχισαν να αισθάνονται τόσο ασφαλείς σε αυτό που έκαναν, ώστε πήραν ρίσκα. Καθώς προχώραγαν οι σεζόν, ο Whedon άρχισε να εκμεταλλεύεται όλες τις δυνατότητες του μέσου και να κάνει πράγματα που μόνο στην τηλεόραση μπορείς να κάνεις - άσχετα που όλο και πιο λίγοι προσπαθούν. Επιχείρησε μια σειρά επεισοδίων όπου το concept, το στήσιμο, το format, κάποια τελοσπάντων από όλες τις συμβάσεις, καταργείτο και στη θέση ενός συνηθισμένου 40λέπτου εμφανιζόταν κάτι σπουδαίο, κάτι εντελώς ξεχωριστό, που όμως δε θα μπορούσε να ανήκει σε καμία άλλη ιστορία, σε καμία άλλη χρονική στιγμή. Ήταν επεισόδια Buffy, απολύτως και αδιαπραγμάτευτα Buffy, και ανήκαν στο σημείο της ιστορίας όπου ανήκαν - και μόνο εκεί.
Χωρίς να σημαίνει πως για τον καθένα δε θα ήταν διαφορετική η επιλογή αυτών των επεισοδίων, προσωπικά αναφέρομαι κυρίως σε αυτά τα 5:
‘Hush’
Το gimmick: Όλοι σωπαίνουν.
Γιατί τελικά δεν είναι gimmick: Γιατί μέσα από τη σιωπή που πέφτει πάνω από το Sunnydale ακούγονται τα πιο ηχηρά μη-λόγια, και δεν το πιστεύω τι ήταν αυτό που μόλις έγραψα αλλά καταλάβατε τι εννοώ. Χάνοντας την ικανότητά τους για ομιλία, τότε οι Scoobies αποκτούν ξανά αληθινή επικοινωνία.
Αστεράκια: Πέντε.
Επειδή: Το πιο επιτυχημένο horror επεισόδιο της Buffy είναι ένα silent film κομψοτέχνημα με αξέχαστα visuals, φανταστική μουσική, αγωνία, πολύ χιούμορ, και συγκινητικό resolution - ακόμα και πριν οι ήρωες βρουν τη λαλιά τους. Βασικά αν ήταν έτσι κάθε horror movie, το ‘Cabin in the Woods’ δε θα χρειαζόταν να έχει υπάρξει.
‘Once More, with Feeling’
Το gimmick: Όλοι τραγουδάνε.
Γιατί τελικά δεν είναι gimmick: Γιατί τραγουδάνε όσα δεν τολμούσαν να παραδεχτούν. Βασικά είναι το ίδιο επεισόδιο με το ‘Hush’, αλλά με λιγότερο τρόμο και περισσότερο τραγούδι και χορό, so yay.
Αστεράκια: Πέντε.
Επειδή: Επειδή είναι το καλύτερο επεισόδιο στην ιστορία της τηλεόρασης.
‘Restless’
Το gimmick: Όλοι ονειρεύονται.
Γιατί τελικά δεν είναι gimmick: Γιατί λειτουργεί παντελώς κόντρα στις προσδοκίες του τι περιμένει κανείς από ένα season finale: Με τα τέρατα νικημένα, οι ήρωες απλώς κοιμούνται, και ονειρεύονται όσα έζησαν, όσα νιώθουν πως τους έρχονται, όσα φοβούνται να συνειδητοποιήσουν. Ξανά, ο Whedon χρησιμοποιεί μια εφετζίδικη ιδέα με τρόπο που την κάνει χρήσιμη σε ένα σωρό διαφορετικά επίπεδα.
Αστεράκια: Πέντε.
Επειδή: Ουσιαστικά στήνει μια ψυχαναλυτική περιπέτεια γεμάτη σύμβολα, δίχως όμως διδακτικούς συμβολισμούς. Ο Whedon ξέρει πώς να φτιάξει έναν κόσμο ονείρων που να θυμίζει όντως κάτι από το αφηρημένο και το random του ονείρου. Το επεισόδιο είναι πανέμορφο -ίσως οπτικά ό,τι καλύτερο έχει δώσει η σειρά στα 7 χρόνια της-, ενώ η ακολουθία ορισμένων σκηνών είναι αποστομωτική. Και σε επίπεδο δομής, μιλάμε για το πώς όλα αυτά τα επεισόδια λειτουργούν άψογα από μόνα τους και ως κομμάτι των σεζόν τους, αλλά ιδίως αυτό (όπως και το ‘The Body’), φτάνουν ακόμα παραπέρα: Το κάθε ένα από τα acts μπορεί να λειτουργεί από μόνο του σαν ένα τέλειο short film, ενώ την ίδια στιγμή απαρτίζουν μια ολοκληρωμένη ιστορία με αρχή, μέση και τέλος.
‘The Wish’
Το gimmick: Όλοι είναι άλλοι όλοι.
Γιατί τελικά δεν είναι gimmick: Γιατί το κλισέ “what if” trope ενός χαλασμένου σύμπαντος εδώ αποκτά αληθινή δραματική υπόσταση καθώς γινόμαστε μάρτυρες μιας εναλλακτικής πραγματικότητας όπου οι ήρωες που αγαπήσαμε είναι τόσο επίπονα πιο σκληροί, όμως στην ουσία τους (πολύ, πολύ βαθιά) ίδιοι. Από εκεί εξάλλου πηγάζει και το αληθινό δράμα.
Αστεράκια: Πέντε.
Επειδή: Οι εναλλακτικές εκδοχές γνώριμων χαρακτήρων είναι πάντα κάτι που δύσκολα του αντιστέκεσαι, ειδικά αν γίνεται με τέτοια αίσθηση χαρακτήρα όπως εδώ. Το εναλλακτικό Sunnydale είναι ο εφιάλτης ο ίδιος. Η Vamp Willow είναι τουλάχιστον θεά, και δικαίως επέστρεψε μερικά επεισόδια μετά για ένα σχεδόν-σίκουελ (το ακόμα καλύτερο επεισόδιο ‘Doppelgangland’. Σαν σημείωση, να πούμε και ότι αυτό είναι το μόνο από Αυτά Τα Επεισόδια που δεν έχει γράψει και σκηνοθετήσει ο ίδιος ο Whedon (στη θέση του γράφει η Marti Noxon), ο οποίος όμως έκανε το ‘Doppelgangland’, μιας και το αναφέραμε.
‘The Body’
Το gimmick: Όλοι θρηνούν. Και δεν έχει μουσική.
Γιατί τελικά δεν είναι gimmick: Γιατί σπάνια έχει αποτυπωθεί στην οθόνη με τόση δυσβάσταχτη ακρίβεια το τι σημαίνει να χάνεις κάποιον, και μαζί με αυτόν να σου φεύγει ο κόσμος κάτω από τα πόδια.
Αστεράκια: Πέντε.
Επειδή: Σε πιάνει από το χέρι και σε καθοδηγεί μέσα από τη βουβαμάρα, μέσα από την παράλυση, μέσα από την αδυναμία να το χωνέψεις, μέσα από την πιο επίπονη όλων των ανθρώπινων κοινωνικών διαδικασιών: Των όσων δηλαδή ακολουθούν, τη στιγμή που συνειδητοποιείς πως ένας άνθρωπός σου είναι νεκρός. Αυτό το επεισόδιο είναι κάτι παραπάνω από αριστούργημα, είναι ένα κειμήλιο, μια κατάθεση ψυχής για εκείνους που μένουν πίσω, ένα ντοκουμέντο πόνου και θριάμβου σε 4 πράξεις.
Τέτοιου είδους επεισόδια υπήρχαν και στις άλλες σειρές του Whedon (‘Spin the Bottle’ στο Angel, ‘Objects in Space’ στο Firefly, ‘Epitaph One’ στο Dollhouse, για να θυμηθούμε λίγα από αυτά), αλλά όχι τόσα πολλά, όχι τόσο χαρακτηριστικά κι όχι τόσο επιδραστικά στο σύνολο έργου μιας σειράς, όσο τα παραπάνω για τη Buffy.
~~~
Επόμενο: 'Objects in Space'
~~~
Η Buffy έκανε πολλά πράγματα για τα οποία την θαυμάζω σαν σειρά, και σίγουρα θεμελίωσε τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά του Whedon. Όμως αυτό που στο μυαλό μου θα είναι πάντα ισοδύναμο αυτής της σειράς (εκτός από 2ο έτος σχολής και επιλογή πάντα των καθηγητών που έκαναν μάθημα μεσημέρι για να βλέπω Buffy το πρωί με τον καφέ) είναι ότι ακόμα και σήμερα παραμένει το απόλυτο υπόδειγμα του τι σημαίνει serialized storytelling. Το να κάνεις δηλαδή μια σειρά, να στήνεις την ιστορία και τους χαρακτήρες τόσο γύρω από εβδομαδιαίες ιστορίες, όσο και σύμφωνα με την αρχή και το τέλος των σεζόν.
Η τέχνη του επεισοδίου, ειδικά στην εποχή της καλωδιακής τηλεόρασης, τείνει δυστυχώς να εκλείψει, και πολλές σειρές όλο και περισσότερο θυμίζουν υπερμεγέθειες ταινίες κομμένες στα 10, στα 20, στα 60. Ο Whedon στη Buffy ουσιαστικά έφερε την επανάσταση στο format, πετυχαίνοντας την τέλεια ισορροπία στο πώς το κάθε τι που αφηγείσαι βγάζει νόημα ως επεισόδιο και ως μέρος μιας σεζόν, και στο πώς η σεζόν με τη σειρά της στέκεται μόνη αλλά και ως μέρος μιας ευρύτερης μυθολογίας.
(Το Firefly άφηνε να εννοηθεί πως θα ήταν ακόμα πιο πετυχημένο σε αυτό τον τομέα, αλλά ποτέ δε μπορέσαμε να μάθουμε. Μέχρι να έρθει ο Moffat και η 6η σεζόν του Doctor Who, ποτέ κανείς δεν είχε μπορέσει να αγγίξει την δομική τελειότητα των προχωρημένων σεζόν της Buffy.)
Ένα ακόμα πλεονέκτημα από αυτή την κυριαρχία επί της τεχνικής του episodic format, ήρθε όταν ο Whedon και οι σεναριογράφοι του άρχισαν να αισθάνονται τόσο ασφαλείς σε αυτό που έκαναν, ώστε πήραν ρίσκα. Καθώς προχώραγαν οι σεζόν, ο Whedon άρχισε να εκμεταλλεύεται όλες τις δυνατότητες του μέσου και να κάνει πράγματα που μόνο στην τηλεόραση μπορείς να κάνεις - άσχετα που όλο και πιο λίγοι προσπαθούν. Επιχείρησε μια σειρά επεισοδίων όπου το concept, το στήσιμο, το format, κάποια τελοσπάντων από όλες τις συμβάσεις, καταργείτο και στη θέση ενός συνηθισμένου 40λέπτου εμφανιζόταν κάτι σπουδαίο, κάτι εντελώς ξεχωριστό, που όμως δε θα μπορούσε να ανήκει σε καμία άλλη ιστορία, σε καμία άλλη χρονική στιγμή. Ήταν επεισόδια Buffy, απολύτως και αδιαπραγμάτευτα Buffy, και ανήκαν στο σημείο της ιστορίας όπου ανήκαν - και μόνο εκεί.
Χωρίς να σημαίνει πως για τον καθένα δε θα ήταν διαφορετική η επιλογή αυτών των επεισοδίων, προσωπικά αναφέρομαι κυρίως σε αυτά τα 5:
‘Hush’
Το gimmick: Όλοι σωπαίνουν.
Γιατί τελικά δεν είναι gimmick: Γιατί μέσα από τη σιωπή που πέφτει πάνω από το Sunnydale ακούγονται τα πιο ηχηρά μη-λόγια, και δεν το πιστεύω τι ήταν αυτό που μόλις έγραψα αλλά καταλάβατε τι εννοώ. Χάνοντας την ικανότητά τους για ομιλία, τότε οι Scoobies αποκτούν ξανά αληθινή επικοινωνία.
Αστεράκια: Πέντε.
Επειδή: Το πιο επιτυχημένο horror επεισόδιο της Buffy είναι ένα silent film κομψοτέχνημα με αξέχαστα visuals, φανταστική μουσική, αγωνία, πολύ χιούμορ, και συγκινητικό resolution - ακόμα και πριν οι ήρωες βρουν τη λαλιά τους. Βασικά αν ήταν έτσι κάθε horror movie, το ‘Cabin in the Woods’ δε θα χρειαζόταν να έχει υπάρξει.
‘Once More, with Feeling’
Το gimmick: Όλοι τραγουδάνε.
Γιατί τελικά δεν είναι gimmick: Γιατί τραγουδάνε όσα δεν τολμούσαν να παραδεχτούν. Βασικά είναι το ίδιο επεισόδιο με το ‘Hush’, αλλά με λιγότερο τρόμο και περισσότερο τραγούδι και χορό, so yay.
Αστεράκια: Πέντε.
Επειδή: Επειδή είναι το καλύτερο επεισόδιο στην ιστορία της τηλεόρασης.
‘Restless’
Το gimmick: Όλοι ονειρεύονται.
Γιατί τελικά δεν είναι gimmick: Γιατί λειτουργεί παντελώς κόντρα στις προσδοκίες του τι περιμένει κανείς από ένα season finale: Με τα τέρατα νικημένα, οι ήρωες απλώς κοιμούνται, και ονειρεύονται όσα έζησαν, όσα νιώθουν πως τους έρχονται, όσα φοβούνται να συνειδητοποιήσουν. Ξανά, ο Whedon χρησιμοποιεί μια εφετζίδικη ιδέα με τρόπο που την κάνει χρήσιμη σε ένα σωρό διαφορετικά επίπεδα.
Αστεράκια: Πέντε.
Επειδή: Ουσιαστικά στήνει μια ψυχαναλυτική περιπέτεια γεμάτη σύμβολα, δίχως όμως διδακτικούς συμβολισμούς. Ο Whedon ξέρει πώς να φτιάξει έναν κόσμο ονείρων που να θυμίζει όντως κάτι από το αφηρημένο και το random του ονείρου. Το επεισόδιο είναι πανέμορφο -ίσως οπτικά ό,τι καλύτερο έχει δώσει η σειρά στα 7 χρόνια της-, ενώ η ακολουθία ορισμένων σκηνών είναι αποστομωτική. Και σε επίπεδο δομής, μιλάμε για το πώς όλα αυτά τα επεισόδια λειτουργούν άψογα από μόνα τους και ως κομμάτι των σεζόν τους, αλλά ιδίως αυτό (όπως και το ‘The Body’), φτάνουν ακόμα παραπέρα: Το κάθε ένα από τα acts μπορεί να λειτουργεί από μόνο του σαν ένα τέλειο short film, ενώ την ίδια στιγμή απαρτίζουν μια ολοκληρωμένη ιστορία με αρχή, μέση και τέλος.
‘The Wish’
Το gimmick: Όλοι είναι άλλοι όλοι.
Γιατί τελικά δεν είναι gimmick: Γιατί το κλισέ “what if” trope ενός χαλασμένου σύμπαντος εδώ αποκτά αληθινή δραματική υπόσταση καθώς γινόμαστε μάρτυρες μιας εναλλακτικής πραγματικότητας όπου οι ήρωες που αγαπήσαμε είναι τόσο επίπονα πιο σκληροί, όμως στην ουσία τους (πολύ, πολύ βαθιά) ίδιοι. Από εκεί εξάλλου πηγάζει και το αληθινό δράμα.
Αστεράκια: Πέντε.
Επειδή: Οι εναλλακτικές εκδοχές γνώριμων χαρακτήρων είναι πάντα κάτι που δύσκολα του αντιστέκεσαι, ειδικά αν γίνεται με τέτοια αίσθηση χαρακτήρα όπως εδώ. Το εναλλακτικό Sunnydale είναι ο εφιάλτης ο ίδιος. Η Vamp Willow είναι τουλάχιστον θεά, και δικαίως επέστρεψε μερικά επεισόδια μετά για ένα σχεδόν-σίκουελ (το ακόμα καλύτερο επεισόδιο ‘Doppelgangland’. Σαν σημείωση, να πούμε και ότι αυτό είναι το μόνο από Αυτά Τα Επεισόδια που δεν έχει γράψει και σκηνοθετήσει ο ίδιος ο Whedon (στη θέση του γράφει η Marti Noxon), ο οποίος όμως έκανε το ‘Doppelgangland’, μιας και το αναφέραμε.
‘The Body’
Το gimmick: Όλοι θρηνούν. Και δεν έχει μουσική.
Γιατί τελικά δεν είναι gimmick: Γιατί σπάνια έχει αποτυπωθεί στην οθόνη με τόση δυσβάσταχτη ακρίβεια το τι σημαίνει να χάνεις κάποιον, και μαζί με αυτόν να σου φεύγει ο κόσμος κάτω από τα πόδια.
Αστεράκια: Πέντε.
Επειδή: Σε πιάνει από το χέρι και σε καθοδηγεί μέσα από τη βουβαμάρα, μέσα από την παράλυση, μέσα από την αδυναμία να το χωνέψεις, μέσα από την πιο επίπονη όλων των ανθρώπινων κοινωνικών διαδικασιών: Των όσων δηλαδή ακολουθούν, τη στιγμή που συνειδητοποιείς πως ένας άνθρωπός σου είναι νεκρός. Αυτό το επεισόδιο είναι κάτι παραπάνω από αριστούργημα, είναι ένα κειμήλιο, μια κατάθεση ψυχής για εκείνους που μένουν πίσω, ένα ντοκουμέντο πόνου και θριάμβου σε 4 πράξεις.
Τέτοιου είδους επεισόδια υπήρχαν και στις άλλες σειρές του Whedon (‘Spin the Bottle’ στο Angel, ‘Objects in Space’ στο Firefly, ‘Epitaph One’ στο Dollhouse, για να θυμηθούμε λίγα από αυτά), αλλά όχι τόσα πολλά, όχι τόσο χαρακτηριστικά κι όχι τόσο επιδραστικά στο σύνολο έργου μιας σειράς, όσο τα παραπάνω για τη Buffy.
~~~
Επόμενο: 'Objects in Space'
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου